SAMOZATRUDNIENIE – działasz na własny rachunek
Przede wszystkim powinieneś wiedzieć, że przechodząc na samozatrudnienie, zaczynasz działać na własny rachunek. Oznacza to, że sam będziesz decydował, w jakich godzinach pracujesz, dla ilu zleceniodawców itd. Będziesz swoim własnych szefem, ale na Tobie będzie też spoczywał obowiązek zagwarantowania źródeł dochodu (zdobywanie zleceń, utrzymywanie dobrych relacji z klientami). Jednocześnie, nie będziesz mógł korzystać z uprawnień przysługujących etatowemu pracownikowi, takich jak np. płatny urlop wypoczynkowy.
OBOWIĄZKI PRZEDSIEBIORCY
Przechodząc na samozatrudnienie będziesz miał kilka obowiązków. Wśród nich m.in. wystawianie faktur/rachunków, rozliczanie z ZUS, urzędem skarbowym, czy prowadzenie księgowości.
KWESTIE PODATKOWE – koszty uzyskania przychodu
Dlaczego samozatrudnienie może być dla Ciebie korzystne? Zacznijmy od kwestii podatkowych. Samozatrudnienie pozwala Ci na wybranie takiej formy opodatkowania PIT, jaka będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Możesz wybrać podatek rozliczany według skali podatkowej (18 i 32%), podatek liniowy 19%, podatek ryczałtowy czy kartę podatkową. Przy opodatkowaniu na ogólnych zasadach (skala podatkowa oraz 19% stawka podatku), samozatrudnienie umożliwia Ci zaliczenie do kosztów prowadzenia działalności (i w konsekwencji obniżenie kwoty, od której zapłacisz podatek) wielu wydatków związanych z prowadzeniem firmy (z wyjątkiem zryczałtowanych form opodatkowania).
Wydatki to m.in. koszty poniesione z tytułu rozmów telefonicznych, przejazdów i używania samochodu firmowego (paliwo, wymiana płynów, opłacenie ubezpieczeń i przeglądów etc.) oraz jego amortyzacji (z wyjątkiem aut będących w leasingu tzw. operacyjnym), raty leasingu, a także koszty obsługi księgowej.
Pamiętaj, że nie dla wszystkich rodzajów działalności możesz wybrać dowolną formę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, jeśli będziesz świadczył usługi na rzecz byłego pracodawcy, polegające na wykonywaniu dokładnie tych samych zadań, które były wykonywane przez Ciebie w ramach pracy na etacie, nie będziesz mógł rozliczać podatku liniowo czy na zasadzie ryczałtu. Dlatego też istotne jest szczegółowe i jednoznaczne określenie w umowie zawartej z byłym pracodawcą zakresu usług oraz właściwe określenie kodu PKD (czyli zakresu) działalności.
W przypadku pracy na etacie, osoby te zawsze są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), zaś koszty uzyskania przychodu są znacznie niższe (czyli w mniejszym stopniu wpływają na obniżenie Twojego podatku), a ich wysokość jest stała i wynosi:
przy zatrudnieniu na jednym etacie – 111,25 zł miesięcznie (w miejscu zamieszkania), 139,06 zł (poza miejscem zamieszkania)
przy zatrudnieniu na kilku etatach – roczny limit 2 002,05 zł (w miejscu zamieszkania), 2 502,56 zł (poza miejscem zamieszkania)
Uwaga: Mając takie same zarobki brutto jak na etacie, możesz zarobić kilka tysięcy złotych rocznie więcej tylko z uwagi na różnicę w wysokości ujętych kosztów uzyskania przychodu.
Nawet jeżeli wybierzesz formę opodatkowania nie pozwalającą na odjęcie od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów (podatek ryczałtowy), to i tak może się okazać, że jako samozatrudniony zostanie Ci więcej gotówki w „kieszeni”.
SKŁADKI ZUS
Kolejna korzyść z przejścia na samozatrudnienie to możliwość decydowania (w pewnym zakresie) o wysokości składek na ubezpieczenia. W przypadku osób pracujących na etacie, składki ZUS są proporcjonalne do wysokości zarobków (im wyższe wynagrodzenie brutto tym wyższe składki). Jeśli prowadzisz działalność, wysokość składki jest uzależniona od zadeklarowanej przez Ciebie kwoty.
ULGA ZUS
Jeśli po raz pierwszy zakładasz firmę, możesz skorzystać z ulgi ZUS. Polega na tym, że przez 6 miesięcy płacisz składki wyłączenie na ubezpieczenie zdrowotne.
Mały ZUS
Rozważając przejście na samozatrudnienie powinieneś wiedzieć, że jako nowy przedsiębiorca możesz przez dwa lata korzystać z tzw. małego ZUS, czyli obniżonych składek. W tej sytuacji działalność gospodarcza pozwoli Ci zarobić więcej niż na etacie (nawet przy zarobkach ok. 2 000 zł brutto).
Dla przykładu w 2018 r. minimalne składki wynoszą:
mały ZUS – 199,34 zł plus składka zdrowotna 319,94 zł
pełny ZUS – 908,76 zł plus składka zdrowotna 319,94 zł
Ważne! Zarówno w przypadku etatu jak i samozatrudnienia podstawa opodatkowania obniżana jest także o składki na ubezpieczenie społeczne.
